Thursday 11 October 2012

Yi dalili ya Mtrume Yunusa

Yi dalili ya Mtrume Yunusa


“Namna hindri wu djuwawo hukaya Isa haka hapvehwa ni Mngu?”  Karim hawuzisa Abou wakati wakaya wakantsi ho mbwani ha hwangaliya ye meli yaka hupvira. 
Abou atsehe:  “Linu hama nde le suhala laka la wuzisiwa na ye madhwamana wa dini whakati wa Isa. Waka wamuzisa dalilu.”
“Dalilu ya ndrongo hindri?”  Karim haka hutsaha ya djuwe. 
“Kwadjaka hamini huka Isa ha pvehwa ni Mngu, ha yizo waka hu tsaha wa wonesiwa dalilu,” Abou adjibu. 
“Isa haka hawawonesa dalilu?”
“Isa kadja paro tsaha ya pvenuliye wandru huka haka mndru hindri.”  Ye madhwamana wa dini waka wasomo ye makalima sha ye matso ya hawo yaka ya baziha hukaya kwadjka hu shinda wa wona ze dalilu.  Yiyo nde mana Isa ya wambiya hukaya wakana ye dalilu ya mtrume Yunusa:  “Ye duniya mbi ya lewo yinu kayitsina waminifu, ngayitsahawo dalilu ya midjuza, sha kayina hu wona hata midjuza badi huka tsi nde midjuza ya mtrume Yunusa ya pvira. Hama nde namna Yunusa yakaya hombani mwe ye mfi harumwa muda wa ntsihu ndraru, Yiyo nde ye namna ye mwana wa mwanadamu yadjo hukaya wadjawu moni mwahe she pvande sha ntsi harumwa muda wa ntsihu ndraru, Wakati wandru wadjo hukumulwa, wandru wa Niniva ngawadjo hima wa mshitaki, wanyu wandru wa he duniya ya lewo yinu, mana wawo wende na tawuba wakati wayishiya ya maindhwa ya Yunusa. Sha yapvo ngapvo ndrongo muhimu raha na Yunusa.’ “ 1 
“Nfi nku yili Yunusa?”  Karim haka hashangaya.
 “Anan,” Abou hamwambiya.  “Yunusa haka hameziwa ne nfi mana Mngu haka hamrumu na hazi harumwa ye ntsi ya Niniva wakati wandru waka hwenda kinyume na Mngu, sha haka na wu hara wa hwenda.  Ha yizo Yunusa haka hapashiya djahazi ha hwenda mahala kinyume niho Mngu ya mwambiya yende Pvwasihi mbepvo ndziro na pvuwa hata le djahazi kalidjaka hushinda la hwenda.  Yunusa hambiya wandru  wakaya harumwa le djahazi hukaya ngutrawo Mngu.  Wandru wakaya djahazini wampvuriza baharini wakati wuwo wo pepo wu ziya. Mngu hamrisha nfi nku yidje yi meze Yunusa.  Yunusa hakaya ho moni mwa ye nfi muda wa ntsihu ndraru. 2  Yunusa hashemeza ho moni mwe ye nfi na hu tsaha swamaha dju mwa Mngu, ha wakati yi kawo kadja yishiliya Mngu.  Wakati Mngu ya wona hukaya Yunusa hatsaha swamaha, ha amrisha ye nfi yi mrapvihe. Nge yi lazimu wu some ye hadissi piya harumwa ye shiyo sha Yunusa.”
“Hadissi yinu yiyo ndjema kabisa.  Ha yizo Yunusa hakaya ho moni mawa ye nfi ntsihu ndraru hama nde helilo Isa yakaya ho moni mwa li kaburi ntsihu ndraru.”
 Abou hadisi shehitswa ha hwamba huka:  “Ewa.  Ngapvo dalilu na anlama zindji hama nda zinu harumwa ya makalima ya Mngu.”
“Neleze nizi djuwe,’ Abou haka hadjipviwa.  “Ngamdjo pvumbuwa le gondzi lewo bahi,” Abou hamba. 
“Gondzi hama mna mbuzi?”  Karim hadzisa.
“Ewa, harumwa ye makalima le gondzi li rumilwa na Mngu wakati mwendji hama dalilu.  Wakati Yahaya Mbayishi yawona Isa yaka humdjiliya hamba:  ‘Tsiyo ye Swadaka ya Mngu yiliyo mfano na gondzi li tolawo swadaka.  Yeye nde ya towawo ye madhambi ya he duniya!’ 3  Wakati mrwadji Yuhani haka hawono Isa ahimi mbepvoni hama nde le gondzi la tolwa swadaka ne malayika yaka huheza madjimbo ya huswifu Mngu hawuhamba:  ‘Le gondzi la tolwa swadaka listahili li hundre wushindzi, wutadjiri, hikima, npvu, hishima, wutukufu na swifa! Wuka wutsindzwa ha hutolwa swadaka, na he  damu yaho, wuhuliya Mngu wandru wahe ze kabila piya, na ze luha piya, na ze ntsi piya, na matwayifa piya.’ 4
“Sha wudjuwa, wakati mwindji kabula Isa ye djazalwa, le gondzi likaya mfano wa Isa.  Wandru wa Israila wakaya warumwa harumwa ye ntsi ya Miswiri maha madjan mane kabula ya Mngu ya hupveha Musa yadje ya wakombowa harumwa wurumwa.  Mngu hambiya wandru wa Israila wa tsindze  gondzi latsukana wuwade hawu irewe.  Hayina daho lako baliya Gondzi tarehi ya kume harumwa o mwezi wa handa.  Waka hu linda ntsihu ndraru yili wa hundre wu hakika ka le gondzi kalitsi bwade hawu kalidjaka irewe.  Lika Liladhimu likaye djema mana lika dalilu ya Isa yikawo kadjakana dhambi hata.  Monye Muvingizi Risala wa Isa hamba he namna yinu:  Mukombolwa ‘he damu nyitwaharifu ya Kiristi, yaliyo hama gondzi la sadaka, tsena katsina kosa litsokawo lontsi.  Mana aka atsangulwa rangu hale, kabla  ye duniya huwumbwa, sha ha pvenuha wu wakati wa mwiso wunu ha fayida ya hanyu.’ 5
Yi ntsihu ya kume na nne walazimishiwa wa tsindze le gondzi, wa renge ye damu wa pvahe djumwe ye mabapvu ye he milango.  Ye damu yika huziya le dayika la mawuti litsindjiye hondani ye masihu yala litsidjo wuwa ye mwana mme wa handa mdzaliwa wahe le daho.  Halafu le gondzi lika wu hohwa kamili pvwatsina hungulwa yili le gondzi like kamili ho dahoni.”
“Wakati Isa ya hafa, madjeshi wende, wapvundzu ye mindu ya he wandru wa pewu wayili waka waremwa misumari pvwadzima na Isa, waka hupvundza wandru ye mindu yili wafe haraka, sha wakati wa waswili karibu na Isa wamparisa hayisa hafu, kawadjampvundza ye mindu ya hahe.” 6
 “Wosiku Isa yaka yadzaliwa vwakaya wandru watsunga mbe bapvuni mwo mdji.  Mukinishiha huka watsunga wak hwangaliya ya magondzi yaka yalathimu ya baliwa ye tarehi ya kume yili yangaliwa kabula yahutolwa fidiya.  Mukinishiha tsena watsungadji wala nde wakawadjiliwa ne malayika ye masihu yala hahuwadjusza ye habari yinu:  ‘Mtsike wahara mana ngamudjuzoni habari ndjema ya furaha nko yidjo djiliya womati piya. Ye masihu ya lewo harumwa womdji wa Dawudu, mdziliwa mkombozi ne nde Kiristi Rwabi wa hatru!’7
Bananda ya maha mengo miraru na mirarau, ntsihu ya kume ya ho mwezi, Wakati Isa ya hadja Urusalemu  ha husherehi ye tarehi ya mwiso ya hahe, ye magondzi yakaya pvondze mwo mdji, yaka hupvitswa harumwa wo mwango mrwadji, mwango wunu wuka hu parwa mwango wa magondzi.  Na yawo yaka ya fanya ntsihu ndraru ho moni mwa he ye nyumba ya hwanbudu Mngu.  Isa hende Urusalimu adjitowa fidiya hangaliwa huka ngudjoka mtwaharifu wa hutolwa fidiya mfano wa le gondzi lahe sherehi.  Isa haka mtwaharifu mana wakati Bilatusa dhwamana wa sirikali ya Romu ya mwangaliya Isa harenge madji hawoso ye mihono ha hwamba huka: “Ntsi dhwamana wa he damu ya he mndru mtwaharifu wunu.’  8  “Le gondzi laka latolwa ni Mngu li  hukumulwa ntsihu ndraru na yilo kalidja hundrihana na kosa.” 
 “Wo siku wa huyesheleya wakati Isa yaka ya remwa misumari harumwa wo mri wa mbawo, ye fundi wa maswadaka aka hutsindza gondzi harumwa ye Nyumba Nyitwaharifu ya hambudu Mngu rangu sa ya raru hata saya shenda.  Yeka ye saya shenda yindjiya ye Fundi ye wuroha Pvondze ha wu hamba:  “Zitimu.”  Ho mlimani bapvuni mwa wu mdji, ye asubwihi yila sa ya raru Isa, le Gondzi la Besheleya, haremwa misumari. Baanda, ye saya shenda ya ndjiya, na ye mihono yabuha ha hurenga wanadamu piya hamba: “Zitimu”, ye sa yiyo hafu.  Ye sa yiyo wiyo wo msutru waka wa trilwa harumwa ye nyumba nyitwaharifu ya hu wambudu Mngu wu pasuha ragu pvodju hata honysini.”
“Misutru ndayi?”  Karim hawuzisa. 
“Nde misutru yakaya siswa harumwa ye nyumba nyitwaharifu ha hubaliliya ye mahala yikawo ye fundi mhu wa dini nde yaka hudjuwa ya ndjiye nkando ndzima harumwa mwaha, ha hubaliliya Mngu ye damu ya yinyama yahe fidiya ha hutsaha swamaha yahe madhambi ya hawo.  Wakati Isa ya hafa ye misutru yila yi nambuha randzi pvodjo hata pvontsi.  Kayitsi muhimu tsena ritowe fidiya ya zinyama hahu tsaha swamaha mana Isa haritsashiya swamaha ha hutra ye damu ya hahe.  Randzi ye ntsihu yila hayina mndru ngena wushindzi na nafasi ya hujiliya Mngu ha hutsaha swamaha yahe madhambi ya hahe.”
“Ngamdjo djuwa nidjiliye Mngu?”  Karim hahuzisa.
“Hakika hama nde heli wandru wa Israila waka Misri waka hutriya ze fidiya hawodju, nde namna yahu lazimu wu triye Isa harumwa ye roho ya haho, wu kubali ye fidiya ya towa, wumpvesheye marahaba pvo ya hafa ha sibabu ya haho na tsena  wumkubali yake nde muhuyizi wa haho,” Abou hambiya Karim.  “Mukaribise ho rohoni haho hahu rongowa ya makalima yanu:  Isa tsi kubali huka mimi muenswifu.  Ngamhumiyo wuniswamihi ya madhambi ya hangu.  Tsidjuwa hukaya wufu ha badala ya hangu, ne damu yaho yi hosso ye madhambi ya hangu :”
“Isa tsi kubali wuke nde mpvukishi wa hangu.  Renga ye mayesha ya hangu, wukaye nde mfawume wa hangu, nisamihi makossa ya hangu, tsi kubali huka hofu hasibabu nde makossa ya hangu.“ 
 Matsozi nde yaka huroha Karim wakati yaka hukaribissa Isa ho rohoni hahe.  “Ngufikiri hukaya Isa hanikukali?” Karim hawuzisa.
“Ewa, harumwa ye makalima ya hahe hamba:  “Wamukubali, wamwamini ne li dzina la hahe, ha wanika wushindzi wake wana wa Mngu; eka rimukubaliya madhambi ya hatru yile ha hupara mswamaha, madza yirahara amba waye mwaminifu, waye wa haki. Basi atsoswamihi madhambi ya hatru na huri rahatsa na kula ntrongo kayalazimu.’ 9 
“Yinu habari ndjema kabisa.”  Ye matso ya Karim yaka wu wala hama nuru.  “Ye ngudjo djuwa wunambiye ndrongo tsena za husiana na Mngu?”
“Ewa, rantsi nihwambiye wo mdji wa baitilham yikawo ndo mdji Isa ya zaliwa,” Abou hamba.    “Maha madjana mfukare kabuliya Isa huzalwa mtrume Mika haka hamba ze ndrongo zinu:  ‘Nyinyi, Baitilham Efrata, mdji mtiti harumwa wumati wa Yahudiya, hanyudju nde pvutolawawo ye mndru yikawo nde dhwamana wa yi bani Israila ya roha rangu zamani za hale, rangu azali.10
“Mana hindri de Baitilham?”  Karim hawuzisa.  “Yinu ndrongo yikawo Mngu haka hatayarisha randzi hale.  Ye mana ya Baitilham, daho la mkatre. Isa hamba hukaya:  ‘Mimi ndo mkatre wu enshiwu, wa puha mbepvoni, mndru wu djohula mkatre wunu, ngudjo enshi dayima; no womkatre nidjo toleya ye duniya nde wo mwili wa hangu.’11
“Ye makalima ya mwisso yanu ngayo madziro ho hangudju,”  Karim hamba.  “Mana hindri Isa ya hamba wukaya wo mkatre ya lazimu yanike ye duniya ha wuhundra ye mayesha ndo mwili wa hahe?”
“Nari redjeyi dingoni riwone ndrongo za saya Mngu yaka hamrisha wandru wa Israila wa fanye.  Harumwa ye mdji Miswiri Mngu haka hamrisha wandru wa Israila wale mkatre wa tsutrilwa lalive pvwa modja na mani ya miri yakaya na nyongo harimwa mfumo.”
“Mana hindri wo mkatre watsukana lalive?”  Karim hawuzisa.
“Mana ya lalive yiyo mfano wa dhambi.  Mngu hawatowa harumwa madhambi yakaya Misri, ye mana haka hanika Ibrahima mkataba wa damu hukaya ngudjo barikisha ye duniya.  Wo mkatre wukana mani ya pewu ne mani yanu yafanissiwa ne ze tambu wakanizo wakati waka warumwa hurumwa ho Miswiri.  Ngapvo ndrongo ndjema tsayinu.  Rangu ye ntsihu yiyo, wo triya mikatre miraru harumwa mwa mkoba mtiti wakati wa sherehiwo.  Hawodju yika mfano wa Ibrahima,Isyaka na yaenkubu.  Wawo wufikiri hukaya wumkatre waka pvo hari wukaya mfano wa Isyaka ye mana haka hutshwaha ya tolwa fidiya.”
“Ye mana yaho mkatre wa pvohari hindri?”  Karim hawuzisa. 
“Isa harinika le djawabu,” Abou hamba.  “’Wakati waka hula ha huyesheleya wusiku wunu, Isa haka hakantsi pvwa dzima ne  maswahaba wa hahe.  Isa hawambiya: tsandza nile ye karamu yinu pvwadzima nanyi raha ne dja tambishiwa:  Baanda ya renga wo mkatre, ha shukuriya Mngu, ha wunguwa wo mkatre ha wanika, tsena ha wambiya:  wunu ndo mwili wa hangu wudjo tolwa swadaka ha ye madhambi ya hanyu.  Namufanye ze ndrongo zinu ha huniyesheleya.” ’ 12
“Hayizo ngwandzo wu nambiye hukaya wo mkatre wa pvo hari wunu wuka hu pvumbuwa Isa?”
“Ewa.  Hama nde shekombe waka hunwa ye stsihu ya he le besheleya.  Baanda watimize hula, Isa harenge mndumu hafanya nde heliyo, ha wambiya tsena; “…ye shehikombe shinu, wunu ndo mukataba wa nyumeni Mngu yanika o wanadamu, mukataba wapvenuha ha yi damu ya hangu yidjo wutriha ha sibabu ya hanyu.’ “ 13 
“Tsiyelewa ndro hapvaha,” Karim hamba.  “Mngu haka hanika Ibrahima miyandi ya damu hahu barikisha ye duniya.  Haka hanika Ibrahima miyandi hukaya ngudjo towa mayesha ya hahe fidiya ha sibabu ndo wu binadamu.  Wakati Isa ya towa ye damu ya hahe, Mngu Hatimizi ye miyadi ya hahe.  Ye damu ya Isa ngiyo wo wudzima wa nyumeni wa hatru na Mngu.” 
“Ewa, hapvaha ngaridjo wudjuwa rihadissi na Mngu hayina wakati randzawo ri hadissi  naye, mana ye ndziya ya hwenda hwa Mngu yi buha, na yiyo ngiyo ndrahafu.  Ye makalima ya rongowa ye namna yinu:  “Wunu ndo mkataba nidjo wafanyiliya, mimi nde Mngu wa hawo nambawo.  Ngamdjo triya shariya sha hangu wu moni mwa ze roho za hawo, ngamdjo zandziha harumwa ze fikira za hawo.  Ha yendjeza tsena: “Madhambi ya hawo, tsina huya fikiri tsena.  Na wakati pvwaliyo swamaha hama nda yinu, tsimpaka wa towe swadaka yili wa zime ye madhambi ya hawo.”  Basi wanama, ngasina nafasi ya hundjiya harumwa pvahano pvwa pvutwaharifu ha yi damu ya Isa.  Hari buliya nzdziya za nyumeni yi baliyawo wu hayati wu pvirawo harumwa wo msutru wa siswa, yaani ye hayati yipviri harumwa wo mwili wa hahe...’ “ 14
 
Matiyo 12:39-41;  2Jonas 1:17;  3Yuhani 1:29;  4Yuhani 19:32-33;  51 Monye 1:19-20;  6Mivenuliyo 5:9,12;  7Lukasi 2: 9-16;  8Mtiyo 27:11-24;  9Yuhani 1:12;  Yuhani 1:19;  10Michée (Mikah) 5:2;  11Yuhani 6:35;48;51;  12Lukasi 22:14-16,19;  13Lukasi 22:0;  14Mahebraniya 10:16-20

No comments:

Post a Comment