Yaankubu na Izu

Karim na Abou waka wusoma ye hadissi ya

Yaankubu na Izu

iliyo harumwa ye Tawureta.

Karim habaya ye shiyo yaka hushisoma ashipvuriza pvo mezadju.

Hadaza harumwa muda ha hufikiri halisi.  Mwandzani wa hahe Abu aka amweleza

Hukaya ngapvudjoroha wutukufu mwema waho binadhamu harumwa ye irham ya Ibrahima.  Mngu aka ambiya Ibrahima:  Hahodju ze kabila za doniyani piya ngazidjo barikishiha.  Abu amweleza hukaya Isa apuha harumwa ye irham ya Ibrahima, na hahedju ye doniya ngeyidjo barikishiha.  Wakati Ibrahima ya hadja, pvadja Isiyaka, Yaankubu na ye mwana wa hahe Judah.  Isa aka wupwarwa de yi simba ya puha harumwa yi nishani ya Judah.  Sha hhama nde helilo aka husoma ye hadissi ya Yaankubu, mdjuhuu wa Ibrahima, Karim asomo huka harumwa ye karine ya raru pvakaya ndrambo na mbi harumwa ye irham.  Namna hindri ndo pvadjo roha ndrongo ndjema harumwa ye irham ya ndrambo hama nde yinu?  Namna hindri Mngu adjo barikisha ze kabila za puha harumwa damu ya wandru wa pewu hhama nda wanu?  Ngu fikiri wu hadaya mbabahe wa hahe yahafa ye matso aliyo karibu na hufa ha sibabu ya huyiba wu waratha yikawo nde wu mwananya muhu yabidi ya arithi yiyo ndjema awu haki?

Abu hamba hukaya, Isa aka azidi wutrume. Isa aka ndo ze kweli na yeye hamba hukaya: “Ze kweli ngazidjo rikombowa”.  Wakati wuwo Abu hamba kalima la hambwa na Isa:  “Mimi nde ye ndziya, ndo wukweli, nde mayesha, kapvatsi mndru wudjo shinda ya waswili mbaba Mngu pvatsi nami”.

Karim haka adjipviwa ne hadissi ya Ibrahima.  Ibrahima akaya mndru wa kweli, akana wu pvwamodja na Mngu.  Sha ye mdjuhuu wa handa wa hahe Yaankubu kadjakaya mndru wa kweli hama mbayahe Ibrahima.

Karim aka na suala muhimu.  Namna hindri mwanadamu aminiwo Mngu wa kweli yake wa pewu hhama Yaankubu?  Karim ayendeleya ne ze hazi za hu wunda za hahe hama kawayida, aka handza ya duwaze ze ndrongo yasoma harumwa ye shiyo, sha ye fikira ya hahe yika humuredjeyi ayina wakati, harumwa ye hadissi ya Yaankubu na Mze wahahe Isiyaka.

Isiyaka akaya mndru mduhazi ya hafa ye matso.  Apara ye mwana wa handa Izu amwambiya huka:  Yenda o hondze(msiruni) wa nifumiye gondzi la msiru wudje wunipishiye ye namna nandzawo, harumwa ye sharian Isiyaka aka hudja yamnike ye maratha ne ze baraka piya.

Mndrumshe wa hahe Rabeka ayishiya ya mahadissi yakaya bayina ya Isiyaka na Izu.  Ha wu pesi apara Yaankubu, amwambiya ye mipango ya Isiyaka ha hu waritisha wu mwana wa handa wa hahe ze baraka.

Rabeka ambiya Yaankubu yende ya renge magondzi mayili matiti adjenayo.  Yaankubu afanya yizo mdzadzehe ya mwambiya.  Rabeka apihi le gondzi ye namna Isiyaka yaka handza, atriya zile mtuzi na yi trungu thawumu hama de helilo wandru wa yenshiwo harumwa ze ntsi za djuwa la huheya wa pihawo. Yaankubu kadjakaya sawa na Izu.  Izu akaya mwana mwema na swiha ndjema, mustwanrabu rangu hu dzalwa hahe akana nyile zindji harumwa o mwili kamili raha na ye mwananya Yaankubu.

 Rabeka harenge baendhwi ya mapuzi yahe le gondzi afungu Yaankubu harumwa ye mihono ne ntsingo yili yadje yamzingare.

Yaankubu hapvaya hama nde namna ye mwananya yako pvayawo.  Wakati wula Yaankubu arenge ye nyhama hayelesheya Mze wa hahe, hayizo Mze wahe hali yila nyhama, adjipviwa arudi hamnika Yaankubu ze baraka zakawulazimu zi nikiwa mwananya muhu Izu.

Karim akantsi harumwa wo hura wahe nyomba yaka huwunda harumwa dakika mengo miraru aka hufikiri ye hadissi yinu.

Ha yizo, aroha hwenda ha Abu hahu tsaha mayelezo zayidi dju yahe hadissi yinu.  Mkinshiha Abu ashinde ya hundre mayelezo harumwa zitrendwa za Yaankubu na Rabeka.  Ye ntsihu ya pvili, yika mfumontsi Karim adjuha na trasi kabisa, apvaya, harenge ye ndziya ha hwenda mdjini ha Abu.  Hu waswili wahe amhundru Abu aka hu wala marindi dingoni mwe le daho la hahe.

Bari za asubwihi Karim?  Za nyumeni hindri?  Wudja na trasi haku, na mimi ngamina ndzaya, raha ndjanwa madji ya mro.  Ngaridjo hula ye shahula sha trasi sowayili!?

Abu hamkaribisa ho dahoni.  Wakati watimizi hu nwa ye madji ya mro Abu amsuhali.    Ndrongo hindri nidjo shinda ni husaidiye?

Ngaridjuliyanawo kiyasi, ngamdjuwo huka ye lera yinu wahadja pvanu na wusiku wa mfomontsi, kudjadja bure sha ngawena sha hu pveha.  Tsi somo ye hadissi ya Yaankubu.  Karim hamba.  Tsi taembiha ne ye hadissi, namna hindri ndo wambawo huka Isa akaya mtrume wa kweli, awu akaya azidi mtrume, wakati yikawo apuha harumwa kabila ya pewu hama nde ya Yaankubu?

Yaankubu ahadaya Mze wa hahe arudi hahibi wu waratha wahe mwananya muhu.

Abu hangaliya Karim na hudjipviwa.

Wudjuwa, ngamfikiri huka ngawe karibu na hudjuwa ze ndrongo muhimu ziliyo harumwa ye shiyo shitukufu sha Mngu. Mngu wurinika ndziya ya hu yelewa.  Ngapvo wakati si wuhundra ndrongo harumwa ye makalima ya Mngu na zo hurisayidiya ili riyelewe, wakati mwendji sisi wusoma sha karangaliya ndro.

Ngo yesheleyo o wakati Rabeka yaka na ye hamili, kadjaka ya djuwa yizo za muhundra ata hasuhali Mngu.

“Ewa, ngam yesheleyo,“ Karim hamdjibu.  “Tsayinu harumwa ye hadissi yinu. Mngu aka amwambiya, Nishani mbili ngazidjolawa hahodju;  ngudjo zaya wana wayili. Ye mdzima ngudjokana mpvu rahana ye wasaya; ye mhuu ngudjo rumishiha ye mtiti.”

“Tsasi ngasina ndrongo ya handa ya hurisayidiya riyelewe:  Mngu ngu mwambiyo Rabeka huka ye mwana mhuu ngudjo rumishiha ye mtiti.

“Maha mindji ipviri, wana wume wanu wa huwa, risomo ye hadissi ya Izu wakati ya puha o hondze ya waswili ho dahoni ne ze ndzaya.  Yaankubu aka hupiha mtuzi waka hu nunka ndro na Izu akana ndzaya swafi. Narisome hama nde ye namna yandzihwa.

Izu hambiya Yaankubu:  Ngamina ndzaya swafi, nipve mbapvi ye mbahindru nyikundu wu pihawo.

Yaankubu amudjibu:  Ngamdjo hunika nahika huninika wu hakikifu huka wewe ndo mndro mduhazi.

Izu amwambiya:  Tsi yishiya, ngami karibu na hufa; ndrongo ndjema hindri wudjo hundra djumwa wo hakikifu wa hangu?

Yaankubu amdjibu:  “Handani nike wanhadi huka ngodjo nika wu wakikifu wa haho.  Izu amnika Yaankubu wanhadi na wu hakikifu.  Wakati wula Yaankubu amnika mkatre wa dipe na mtuzi. Hali wo mkatre hano na madji, adjuha hende dzahe.”

Harumwa ze ndrongo rasoma ngaridjo djuwa rambe huka Izu akana twabiya za pewu.  Kadjaka hu yishiliya mndru.  Risomo harumwa ye hadissi huka Izu akana wandruwashe wayili, Judith na Basemath na wawo wafanyiliya Rabaka na Isiyaka ndrongo za pewu.

Ze ndrongo zinu zironesa ye namna Izu akawuyenshi.  Nari esheleye ye hadissi ya Mze wa hahe wakati amwambiya huka nge tayari ya humnika ye Martha na ze baraka mana yeye ndo mwana mhuu.  Ndrongo hindri de wufikiriyo Izu yaka ya hamba?” 

“Mkinishiha yeye tsi nde mhu,” Karim hamba.

“Ngawena haki!  Ye namna nayelewa kadja rumiya wu kweli.”

“Rabeka akaya mdzadze aka handza atowe taembu.  Mdadze kadjalazimu ya duwaze na yeye yika imlazimu huka yafikiri ya makalima ya Mngu: Ye mwana mhuu ngudjo rumishiha ye mwana mtiti.

Sha hahu yesheleya ye hadissi yinu tsi kubali hukaya Yaankubu kadja wonesa ndrongo ya hukaya yeye mkaribu na Mngu.  Yaankubu na mdzadze wa hahe kwadja lazimu wa lawuse humusayidiya Mngu ha wufanya ze ndrongo za hahe.  Yeye mtukufu, ngudjo renda izo ya hamba arudi ya fanye.  Sha Mngu aka na ndrongo yaka handza ya fanye mana hahedju twabiya muhimu raha na maha.  Husoni yiho mwe hadissi ngudjo wona ye namna Mngu ya kawusa Yaankubu harumwa taenbu ha humbadili mndru yikawo ndo ye namna yaka hu handza yakaye.  Hakaya hule ne irham ya hahe maha mindji.  Haka hu taambishiwa ni wandru wakati yakaya harumwa ntsi ya ki djeni, na mndrumshe wa hahe afariki yiho. Aredjeyi harumwa ye arudhwi ya Mze wa hahe, Mngu hamtaambisha ya masihu.  Zinu twabiya zikawo Mngu wurumiya wakati yatsahawo ya kawuse mayendreleyo dju lahe zumbe za hahe.  Baanda ya wona ze taambu zinu, ya mayesha ya hahe ya kawuha hama mndru muradji.  Mngu haka mkawusa ata le dzina la hahe hahu mpara Israila yaani djaishi la Mngu hawu mwana washi wufawume wa Mngu.

Nahika wu somo ya makalima matukufu ya Mngu, ngudjo hundra huka wandru piya walawa harumwa ye damu ya Isa wakaya wandru hama ndasi randzawo mhuyizi ariswamihi ya madhambi ya hatru.”

Abu hambiya Karim huka ya makalima matukufu ya Mngu randzi wu mwando wa he shiyo sha handa sha he Tawureta ata hupara ye shiyo sha mwiso sha he yi Injil, ngishona ziyo mengo mirandaru na sita, zandzihwa na wandru mengo mine, harumwa maha shihwi na madjana matsano.  Wo muhimu wahe shiyo tsi ndo wuhukumu Ntsi sha ndo wonesa mupango wa Mngu hahudja ya huyi wu wanadamu yile wandru piya harumwe ye doniya wa barikishihe hama de helilo yaka yanika Ibrahima miyandi maha ziwi zinne ya pvira.

Wusini tsesheye Abu, sha raha ndjayelewa ze baraka zalazimu zirohe harumwa ye damu ya Ibrahima?

An an! Karim, ye ndo?  Ze baraka zinu wuwo mwanadamu yesheleya Isa aka huamba: “Mimi nde yi  ndziya, nde wu sipvuzi na nde mayesha, Kapvwatsi mndru wudjo shinda ya waswili Mbaba Mngu pvwatsi nami.”

“Randzi wo mwandoni, Mngu haka hafanya mpango wa hupvukisha wo wumati wahe yili watsangamiye ha hu djiwundra harumwa mro wa djahanama.  Hu kubali Isa yiyo hu kubali ye ndziya ya mpvukishiho wa Mngu.”

Wakati Karim yaroha wo dahoni ha Abu hakana furaha wo rohoni.

“Mngu mwemwa,” adjeleza.  “Mwanadamu ngu mkoso Mngu na yeye ngu fanyo ndziya za hu mupvukisha ya rudi ya muredjeze pvo hahedju.”

Ashemeza:  “Woyi nde Mngu nandzawo nimurumishihe haru mwa ye mayesha ya hangu piya, wakati wula ahimisa taxi ha hwenda dahoni.”

                        

Ye hadissi ya Ibrahima no wandru wa hahe yi rengwa harumwa ye shiyo sha Genèse shikawo ndo ye shiwo sha handa sha ye Tawureta, shiyo sha 12-23, na ya makalima ya Isa ya rengwa harumwa ye shiyo sha Yuhani harumwa ye Injil, shiyo sha kune na nne(14)