Thursday 11 October 2012

Mdrumshe, Mumbiyo mzuri wa Mngu

          Mdrumshe,  Mumbiyo mzuri wa Mngu

SHIWUMBE SHEMA 



Baanda Mngu hatimizi ho wumba ye ziumbe, adjiviwa.  Hapvasa ngena wanadamu na zinyama naye haka huwawonesa ye mahaba ya hahe.



MDRUMSHE, BWUMBWA DJEMA LA MNGU
Ye mndru wa mwiso ya wumbwa ni Mngu Hawa, Hawa hawumbwa yake mdrumshe wa Adamu.
Mngu haka hawumbu mdrumshe ha ndziya ndjema.  Mngu hamnika wushindzi Wa hu zaya.  Mdrumshe ye wumba mwanadamu wangina ha huzaya.
Mngu hawumbu mdrumshe na saha likawo ndo mahala ye mwana ya huwawo.  Saha yisho shombo shema. Wandru wahe ye sayansi wa rumiya mapessa mendji yili wafanye Saha sha kawadjashinda.  Mwana kadji wuhuwa mahala marwadji tso nde harumwa li saha. Saha nde lijuwawo hulela mwana wo wakati wa lathimu. Yinu nde mana mdrumshe yaliyo muhimu harumwa le bumbwa la Mngu.
Na ridunge ye hadissi ya wandruwashe  wandza Mngu  ne heli Mngu ya wandza. 

1.  YINU NDE HADISSI YAHE MDRUMSHE YAKA WUPARWA HADJARA. 
Baanda ya maha zihwi zine (4000) ya pvira pvaka mdrumshe yaka hu pwarwa Hadjara ya puha Misri naye haka mrumwa harumwa daho la mdru tadjiri swafi, Ibrahima ne mdrumshe wa hahe Sara.  Sara kadjaka ya zaya mwana.  Ntsihu yizo ye mrumwa haka wudjuwa huzaya mwana yanike ye mwinyi le daho.  Sara hambiya ye mdrume wahe Ibrahima yarenge Hadjara yake mdrumshe yili wa hundre mwana.  Wakati Hadjara ya tanabahi huka ngena hamili handisa humwangaliya Sara shinamna na humsinya mpuwa, na Sara handisa humrenga shinamna hata Hadjara ha roha ho dahoni ha hwenda harumwa ye ntsi nkapvu (desert). 
Ha kantsi bapvuni mwa bwe laka wu heza maji, kadjaka wujuwa ye mahala ya hwenda natsena ye mahala yadjo parisa wo wandru wahahe.  Ze ndrongo zimu zika humtabisha halisi hata zimheza wusiwu.  Hatrawa harumwa ye ntsi nkapvu.  Mdrumshe yaka na hamili katsudjuwa mahala ya hwenda na tsena katsudjuwa mahala ya huredjeyi.  Kadjakana mbahindru ya hula hahusayidiya ye roha ya hahe pvwa modja ne mwana yakaya mbani hahe.
Harumwa wakati mshashi pvwaka mndru yamrongoza na ye mdru wola haka humdjuwa.  Hampara le dzina la hahe.  “Hadjara, mrumwa wa Sara, wula ndaho nguwendo ndaho?”
Hamwagaliya  na wu djuwuzisa ye mana kadjaka ya muyishiya o wakati yaka hudja.  Kadjaka wudjuwa ye mdru wola ye mana kadjaparo humona harumwa ye mayesha ya hahe.  Ye mdru wola haka djindru ne matso ya hahe yaka huwala hama Nuru, Hangaliya Hadjara ha mahaba na humsikiniya.  Haka hudjuwa haina ndrongo za husiyana na Hadjara.  Linu lika dayika la Mngu la muwona wakati yaka harumwa ye ntsi nkapvu hayetshe harumwa taambu pvwatsina mbahindru ya hula.
“Tsi trawa ho dahoni naka hurumishiha,” Hadjara hamwambiya.
Li Dayika limdjibu, “Redjeyi ho dagoni wakaya hurumishiha wende wa watuen.  Ngamdjo ndjeza o wadjuhu wa haho wake wendji.  Ngudjo zaya mwana mme.  Ngudjo mpara Ismaila, yi fassiri yahe le dzina linu ‘Mngu ye huyishiya’ yemana hawono ye namna wuliyo harumwa taambu.  Hayishiya ye zililo za haho.”
Li dayika lendezalo na Hadjara haka adjipviwa kabisa.  Hamba,”Mngu nguniwono!” Hashemeza na huruka ha furaha. Haka tayari ha huredjeyi ho ha Sara.  “Hamba Mngu ngudjuwo hayina ndrongo zanihusui! Ntsi hamitshe!  Mngu hanidjiliya ha hunirongoza!”
Hadjara hapara Mngu yikawo nde yamrongoza ”EL ROI” yaani wewe nde Mngu wuniwonawo.
Ye hadissi yinu ndzuzuri kabisa wusoni mwa o wana washe piya ye mana nge yambawo huka Mngu ye huwawona o wakati waliyo harumwa taambu na fikira no wakati watsona mbahindru ya hula...
Mngu ngu rongozo wanawashe harumwa ye hadissi ya Hadjara mdzadza wa Ismaila, ngu wawoneso huka ye wu wandza.  Mngu handza Hadjara kiyasi hata hamdjiliya harumwa ye ntsi nkapvu wakati yakaya hayetshe  na hulila.  Mngu ngu handzo wewe tsena naye nge tayari ya huyishiliye wakati wuliyo harumwa taambu hama nde heli ya yishiliya Hadjara.
Harumwa maha kume na minane hwendeleya maha kumi na shenda Hadjara hadjiriwa ne ze ndrongo zila tsena hatolwa ho dahoni ha Sara pvwadzima ne mwana hahe.  Mngu hamuyishiya tsena pvo yaka hulila harumwa ye ntsi nkapvu naye hamdjiliya tsena ha humsayidiya.  Mngu ye hufanya ze nrongo zinu dayima. Kadjaparo redjeyi dingoni.  
Yeye huyishiya o wakati wulilawo Ngudjo husayidiya wakati ye roho yaho yidjo humliliya.  Hayina mahala   wuliyo ngudjo hudjiliya wakati wumtsahawo msada. 
  
2.   MDRUMSHE  HARUMWA ISIMA
Wusiku Isa haka hupvira harumwa bavu likopwara Samariya, libavu linu lilo wudjulihana ha li dzina la West bank.  Djuwa lika kali na pvakaya gapva na Isa aka na nyora.  Ha tsengeleya ha kantsi bapvuni mwe she isima.  Suku yizo ye zisima zika zile kabisa nayeka mndru ngwandzo ya rehe madji, aka wubaliya siyo na hamba nde yili ya shinde ya rehe ye madji.
“Ngudjo djuwa wunipve mba madji ninwe?”  Isa hamuzisa. Awono midjuza.  Mdrumume kadjakana furswa ya hurongoza mdrumshe ho pvwendze, za pvili ye mdrumshe wola hakaya mdrumshe wa shi Samariya ne mayahudi (majufu) kwadjaka hurongozana no wandru wa shi Samariya.
Isa haka hudjuwa yizo yaka hutsha. Hamwambiya, “Hayina  mndru yadjo hunwa ye madji yawo ngudjokana nyora tsena.  Mndru wudjo hunwa ye madji nidjomnika, kana huparo hukana nyora tsena, mana ye majdi ni djomnika ngayadjokaya hama madji ya rohawo harumwa bwe la mlima.  Na tsena madji yawo ngayadjo wukaya madji yahe mayesha yahe.”
Isa hambiya mdrumshe wola yende yapare ye  mdrume wahe ye mana ngwandzo ya warongoze o wayili. Mdrumshe hamdjibu wukaya katsina mdrume. Isa hamba:  “Tsidjuwa.  Wukana wandruwawume watsano ne mdrume wulonaye hapvasa kadjahulola.”
Isa hamba baandhwi ya wandru wo kwawabudu Mngu ha wu kweli.  “Mngu ye roho,”  Isa hambiya mdrumshe wola.  Mndru yambuduwo Mngu yilathimu ya mwambudu ha roho na wukwelu.”  Yaani halathimu ya mwambudu Mngu ha roho sha tsi ha zi trendwa.
Isa hafanya ndrongo ndjema. Hambiya ye mdrumshe wola huka yeye isa nde mkombozi, Kiristi ikawo wakahumlinda.
Mdrumshe wola hara mbiyo wusiha ho mdjini yili ya pare wandru wadje harumwa she isima wa ishiye ye mndru yikawo yamwambiya ze ndrongo ya fanya piya.
kana hu badiliha, ye wu yishiya wakati wu lilawo.  Ngudjo husayidiya wakati ye roho yaho yidjo humliliya. Hayina mahala wudjo hukaya ngudjo hudjiliya eka ngumtsaho msaanda. 
Ye mwana mshe woyi harendeha mnashiyoni wa Isa pvadzima na wandru wendji womdjini  wakati wa yishiya Isa ya rongowa.  Wamba:  “Hapvasa yinu ridjuwa hukaya ye mndru woyi nde Mkonbozi wahe ye Duniya.”

3. MDRUMSHE SUSU
Isa Hakaya harumwa nyumba nyitwaharifu ya humwambudu Mngu aka husomose wandru ndrongo za husana na Mngu.
Kungu manyo la wandru wa dini wamdjiliya.  Madhwamana wa mdji wabaliya mwana mshe.  Ye mwanamshe haparisiwa na twabiya za wu fanya zina.  Wandru mababa wanu waka handza wamreme mawe hata yafe.
Isa hanyama pvontsi, andisa hwandziha pvontsi he shaya sha hahe. Ha wambiya:  “yekaya ngapvo mndru harumwa nyi ntsona dhambi, nakaye wahanda yamreme bwe. ”Hanyama tsena pvontsi handziha.  Wandru mababa wala wa daza.  Wandisa huwenda zawo, wo wahu no wa titi.  Kapvatsi hata mndru ya pveha bwe.
Isa hawusisa ye mwana mshe:  “Mama, wandru waka pvanu wende daho?  Kapvatsi mndru yahuhukumu?”
Hamdjibu “Kapvatsi, Baba.”
“Nami pvangu ntsuwuhukumu,”  Isa hamwambiya. “Enda zaho, wutsifanye dhambi tsena!”
Yinu nde li sharuti Isa yamnika.  Yi ladhimu ya rentsi ye madhambi! Ya yenshi na mndrume mdzima sha tsi wayili hawu wa raru.
Karitsudjuwa yizo Isa yandziha pvontsi.  Ndrongo ndzima nde ridjuwawo ha wukweli:  Isa haka na mastehi mendji harumwa wow ana washe na Mngu hanika o wanawashe ndrongo muhimu kabisa harumwa ye duniya. Ziliyo muhimu, Mngu ye hwandza rimuanbudu he Roho na wu kweli.  Mngu ngwandzo ya rionese ye mahaba ya hahe wusoni mwa o wana washe.  Ngwandzo wana washe wa rentsi ze twabiya mbi za duniya za duniya wa dunge ze twabiya za Mngu na hu mwembudu ha wukweli.  Ha wumbu wana washe na yeye ngwandzo yanbudiwa hayetche.
Masuala:
Tabiya hindri nde wumfikiriyawo Isa djumwa o wanawashe?
Ye mana hindri Isa yalo na mastehi djumwa o wanawashe?

Masuala:
Hadissi 1:
1. Ye  mana hindri wu fikiriwo le dayika la Mngu lika li muzisa Hadjara le suala linu:  Wula ndahu ngwendo ndahu wakati yikawo lika wudjuwa ze ndrongo za husiana Hadjara?
2. Yeleza heli wufikiriwo o wakati Hadjara yaka ya tolwa ho dagoni ha hwenda harumwa ye ntsi nkapvu. Wuparo djiliwa na ndrongo hama nda zinu?
3. Ngufikiri hindri harumwa le kalima linu:  “Mngu ya niwonawo”?

Hadissi 2:
Tafawuti hindri yiliyo bayina ye madji rinwawo ayina wusiku ne madji Isa yaka hu yapvumbuwa? 
Namna hindri wudju yeleza ye madji ya yenshiwo yanu?
Namna hindri Mngu yatsahawo rimwambudu?

Hadissi 3:
Ndrongo hindri wufikiriwo Isa yaka yandziha pvontsi ya tsongesa  o wandru wenda zwo?
Sharuti hindri Isa yanika ye mdrumshe wakati yamswamihi ?

                                                               

Ye hadissi ya Hadjara ya handa yo wu hundriha harumwa ye shiyo sha handa sha he Tawureta na ze hadissi mbili za mwisso zi pvumbuwawo Isa ngizo harumwa ye Indjili.

 

No comments:

Post a Comment